معماری مسجد معاصر
مسجد خاص ترین، خالص ترین، آرمانی ترین و محتوا گراترین قضیه مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد معماری کشورهای اسلامی میباشد. اصالت دادن به زمینه ، مفاهیم و مبنا های معنایی درج شده در بطن اصول و ایده های اسلام ضرورتی مهم میباشد. متاسفانه غفلت از این ضروریات ، امروزه در پیاده سازی مسجد به طور گرایشی مزمن در امده میباشد ، پیاده سازی مسجد امروزی در کشور ایران یعنی به عبارتی ” مصداق گرایی افراطی” اعتنا به مصداقی خاص و سرهم بندی چندین عنصر و کالبد شناخته گردیده است.
معماری مسجد پیاده سازی گردیده به مدل امروزی در کشورهای مسلمان نشین و بویژه در جمهوری اسلامی ایران دستخوش تحولات اکثری گردیدهاست تا جایی که مدل های معماری که برای سده های بخش اعظمی با توفیق، پاسخگوی نیازهای آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد جامعه ها قبل بوده میباشد، در اکثر مواقع به کناری گذاشته گردیده و بجای آن آمیزه ای از مدل امروزی و مدل کلاسیک نشسته میباشد.
ایده برای پیاده سازی معماری مسجد با این رویکردهای جدید الگوهای قبل را به طور کامل در هم ریخته و رغبت هایی عمدتا متأثر از مدل امروزی و تا حدی کارکردگرا را پدیدار ایجاد کرد که گاه برای ظواهر سازی فقط قالب ای از جلوه های معماری سنتی را با خویش دارااست. این رویکردهای نو ذیل تأثیر مدرسه امروزی ، تداوم معماری الگویی را به متد قبلی با سؤال های مهم مواجه ایجاد کرد.
این میل با جنبه های موفق کارکردگرایی ، گزینش مصالح نو ( و بلکه متعدد مانند سنگ در قبال خشت ) ، و در فیض بکارگیری هیبت های جدید ، ظواهر معماری روز را به طور کامل تغییر تحول بخشید و بتدریج با تمایل هایی مانند تاسی از مدل نئوکلاسیک ، پروسه جدید ای را در کشورایران به خط مش انداخته این فرآیند.. یکی تحولات عمده ، مدل پست مدرنیست به معماری پیش از اسلام در زمان پهلوی نخستین و نیز رجعت پست مدرنیستی با میل بیشتر در زمانه پهلوی دوم بود.
در سالیان آغازین انقلاب اسلامی راه و روش به طرز معماری سنتی تشدید گردیده و بعد ها وسیعتری به خویش گرفت، این معماری به هیچ یک از رغبت های قبلی معماری، پایبندی در خویش شم نکرده و با واکنش گزینشی در گزینش هیبت ، دور و اطراف ، بنا و نظایر آن محور گذار مدل التقاطی گردیدهاست. این معماری غالبا مدل و یا این که تمایل بخصوصی را به یار و همدم نداشته ، و بخش های گزینه عشق و علاقه خویش را از هر کجا گرد آورده و در پوسته مسجد معاصر عرضه می نماید.
هویدا میباشد که در پیاده سازی معماری مسجد اهل ایران و فضاهای فرهنگی پایبندی بیشتری به جنبه های سمبلیک و نمادین معماری سنتی و قبل براق مسجد سازی چشم خواهد شد . به کارگیری از نقشه هشت ضلعی ذیل تأثیر قبه الصخره در بیت رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد المقدس ، به کار گیری بیجا از ارکان سمبلیک مانند گنبد و مناره ( عموما بصورت دوتایی )، بکارگیری کاشی کاری، گچبری و بعضی مواد تازه تری مانند سفال در آرایه های نمای داخلی و نمای فرنگی سازه و نیز تجدید لحاظ اصلی در استعمال عملکردهای متفاوت و متنوع تری نسبت به قبل مسجدسازی در زمان قبل از انقلاب و … را می اقتدار به عنوان مثال این تغییرات اسم پیروزی .
همینطور حذف بدون نقص گنبد منزل و جایگزینی الگوی شبستان چهار ستونی و نیز چهل ردیف ، حذف الگوی چهار ایوانی ، محو شدن الگوهای دیگری مانند میانسرا ( ایوان ) بعنوان فضای سرگشاده و آزاد آن ، جابجایی آبگینه به وضوخانه آن هم بیشتر در ذیل زمین مسجد ( یا این که به عبارتی حوزه فضای خدماتی )، به عنوان مثال تحولاتی میباشد که در کالبد و فضای مسجد پدیدار گردیده است.
گرچه معماری امروز از جهاتی مبتلا سهل و آسان انگاری شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد مفرط گردیده و دارنده مشکل ها بیشماری میباشد، معماری مسجد و فضاهای فرهنگی نیز از این دست تعرضات مصون نمانده اند. در کنار این تغییرات محتوم و نا گزیر ، گاه ابداعات بی بها و بی مایه ای مانند به کارگیری از موادتشکیل دهنده سمبلیک در چینش داخلی مسجد اهل ایران نیز در مساجد امروزی کشورایران به چشم میخورد. از آن گزاره می شود به استعمال بی آیتم از گنبد و گلدسته در مساجد آنهم بشكل كاذب و به طور کامل ابتدایی اشاره کرد.