بهترین مرجع مسجد غدیر باباعلی مشهد

چند نكته درباره اثر ها آموزشی مسجد
الف) همانطور كه اشاره شد، جنبه‌های آموزشی مسجد، رسالت اصلی این نهاد در کلیه بعدازظهر‌ها و مكانهااست. مسجد با ویژگی‌هایی كه دارااست، برای همیشه دانش سرا مبانی شرعی و معارف اسلامی ا ست.
از این رو مسجدی كه نقش مؤثر خود را در خصوص های فرهنگی ـ آموزشی اجرا نكند، در حقیقت در اجرای بخش مهمی از رسالت خویش بازمانده هست. بر پایه همین چک هست كه امیرالمؤمنین علیه السلام، مسجدی را كه در آن خبری از هدایت، تبلیغ و ترویج دین نباشد، مسجد حاد بر شمرده هست.[100]

مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد

ب) بی‌شک شكوفایی علمی مسجد و طرح دانش‌های مختلف در آن، كمالی برای مسجد به شمار می آید، ولی پرداختن بدین امور، نباید سبب گردد تا رسالت اول مسجدی كه پرداختن به دانش‌های فقهی می‌باشد، فراموش خواهد شد.
از دید امیرالمؤمنین، یكی از رسالت‌های اساسی و مهم مسجد آن می‌باشد كه به معنای حقیقی كلمه، كانون هدایت مسلمانها باشد.[101]

آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد

ج) میان مشاجره‌ها و علوم شرعی، پرداختن به علوم قرآنی در مسجد، التفات ویژه‌ای داراست؛ زیرا قرآن و مسجد، لینک و پیوند ویژه‌ای با یكدیگر دارند. فرستاده دراین باره می فرماید:انما نصبت المساجد للقرآن؛[102] مساجد را برای [قرائت و فهمیدن] قرآن بنا كرده‌اند.
و نیز:من احب القرآن فلیجب المساجد؛[103] دوستدار قرآن، مسجد را نیز بایستی دوست داشته باشد.
شواهد تاریخی نشان می دهد كه در مسجد النبی جلسه‌های قرائت و تعبیروتفسیر قرآن رونق ویژه‌ای داشته هست. عبادة بن صامت، از سوی پیامبر مامور بود تا قرآن را به مردم فراگیری دهد.[104] گرد هم آیی‌ای مربوط به قرآن و علوم قرآنی حتی شب‌ها تا دیر هنگام نیز در مسجد النبی برپا بود.[105]

رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد

د) تفحص تاریخی مساجد از شروع تا كنون نشانه می‌دهد كه مسجد و كتاب خانه، همواره در كنار هم عطر ده‌اند.
از همان استارت كه قرآن به صورت مكتوب در آمد، مسلمان‌ها قرآنهای نوشته را به مسجد هدیه و یا وقف می‌كردند. با افزایش شمار كتابها، كتاب خانه‌‌های مسجد‌ها نیز، رشد
چشم گیری یافت این كتاب خانه‌ها نقشی بزرك در شكوفایی تمدن اسلامی داشته‌اند.[106] در موقعیت كنونی، نمی‌توان مسجدی را كه فارغ از كتاب خانه باشد، مسجد نمونه‌ای نامید. از این رو، موردنیاز هست در زمینه تاسیس و تجهیز كتاب خانه مسجدها، گام های مهمی برداشته شود. برای رسیدن به‌این مهم باید به چگونگی ساختمان و بنای مسجد بسیار توجه كرد.

هـ) داستان هایی كه مسجد زن را، خانه او دانسته[107] بر آن نیست كه زنان را از آمد و شد به مسجد باز دارااست، بلكه همانطور كه بسیاری از فقیهان گفته‌اند، هدف این روایت‌ها، تاكید بر بایستگی رعایت حجاب و پاكدامنی است.[108] حضور زنان در مسجد، زمان مناسبی برای بهره گیری معنوی از این منزلت مقدس و آشنایی با معارف و احكام اسلامی خواهد بود. به عنوان کردن دیگر، بخشی از عمل‌های آموزشی به زنان مربوط می گردد. فرستاده نیز درخصوص ها متفاوت، برای زنان حاضر در مسجد، مجلسی جداگانه تشكیل می‌دادند.[109]

شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد

اثر ها اجتماعی
1ـ رسیدگی اثرها فرهنگی مسجد
مسجد پایگاهی شرعی هست كه از فرهنگ و تمدن فقهی پشتیبانی می‌كند و بر بالندگی آن می‌افزاید. از استارت پیدایش مسجد، جنبه‌های فرهنگی آن در لحاظ گرفته شده بود و حتی در نبود پیامبر (صلی الله علیه و آله)، عمل‌های فرهنگی مسجد ادامه داشت. مسجدهای دیگر در صدر اسلام نیز چنین بود. پس از فتح مكه، نبی (صلی الله علیه و آله)، هنگام گماشتن عتاب بن اسید به سمت استانداری مكه و امام جماعت مسجد الحرام، بر لزوم كارهای فرهنگی و تبلیغی بسیار تأكید كرد. بعداز رحلت پیامبر (صلی الله علیه و آله) نیز حضرت علی (علیه‌السلام) به کار‌های فرهنگی مسجد افزود و دیگر ائمه نیز هیچ گاه مسجد را ترك نكردند و افزون بر شغل‌های عبادی، به امور فرهنگی نیز می‌پرداختند. در طی غیبت نیز عالمان شیعی همواره مسجد را به عنوان پایگاهی فرهنگی برای پیشرفت معارف شرعی برگزیدند.[110]
امام جماعت، در گستره و نفوذ کار‌های فرهنگی مسجد نقش اساسی داراست و میتواند به كمك كسانی كه در مسجد حاضر می شوند و كسانی كه در اداره امور آن مكان را بر عهده دارا هستند، از حیث فرهنگی مسجد را كارآمد بنمایند. با برنامه ریزی صحیح و برگزاری كلاس‌ها و جلسه‌های مختلف در مسجد، می‌توان آن را به یك پایگاه فعال آموزشی و فرهنگی تبدیل كرد.

اینك جنبه‌های فرهنگی مسجد را رسیدگی میكنیم:
حفظ و تقویت نظام ارزشی
قیمت‌های انسانی در زندگی بشری بسیار مداقه داراست و در روابط اجتماعی نقش محوری انجام می‌كند؛ زیرا ارز‌ش‌های اجتماعی از مدل‌های كلی رفتار، احكام جمعی و هنجارهای كرداری كه عوام مردم آن را پذیرفته‌اند تشكیل میگردد. با این وجود بایستی اظهار‌کرد چگونگی فرهنگ و تمدن و هنجارهای كرداری كه عموم مردم آن را پذیرفته‌اند تشكیل میشود. با این وجوئد بایستی خاطرنشان کرد چگونگی فرهنگ وتمدن و هنجارهای هر جامعه به نظام ارزشی آن بستگی داراست و قیمت‌های فرهنگی، هسته اساسی زندگی اجتماعی را به وجود می‌آورند.
بها‌ها مطابق باورهای مردم و با شاخص‌های گوناگونی شكل میگیرند.[111] در این در بین، ارزش‌های فقاهتی اهمیت ویژه‌ای می‌دارند. پایداری و پویایی حركت‌های شرعی و پویایی فرهنگی شرعی در سایه تقویت و پیشرفت نظام ارزشی امكان پذیر می باشد.
مسجد به عنوان یكی از اصلی‌ ترین پایگاه‌های دینی، درین راستا وظیفه مهمی داراست. در زمان تاریخ جنگ‌های فرهنگی و سیاسی مسجد، بیدارگری‌ها و حركت‌های اصطلاحی به چشم می خورد كه در تكاپوی نظام ارزشی دینی بسیار مؤثر بوده‌اند. مقام ویژه مسجد در فرهنگ وتمدن دینی و امكانات بالقوه و بالفعل آن، هم پا یادگرفتن‌ها و مفاهیم گوشه‌ای و ساخت‌و‌ساز یك نظام ارزشی حاذق و ماندگار در صحنه فرهنگ و اجتماع بسیار اثرگذار بوده می‌باشد.
مسجد، در مراقبت و تقویت نظام ارزشی نقش بسیار مهمی دارااست و كوشش‌های بسیاری درین مكان صورت گرفته می باشد كه برخی از آن‌ها عبارتند از: بیان معیارها و شاخص‌های ارزش‌ها و آرمان‌های فقهی، ارائه مدارك و شناخت صحیح از دین، برپایی مجلس‌های مذهبی هم چون سخنرانی‌های فقهی و ویژه اپلیکیشن‌های در مناسبت‌های مذهبی، بیان ارزش‌ها و ضد بها‌ها، اجرای بها‌ها و ایفا شرعی مانند برقراری نماز جماعت و مجلس‌های دعا و نیایش، مطرح كردن مسائل اعتقادی و احكام فقهی، بیان اندیشه‌های فقهی، معرفی و تربیت سرمشق، پاسخ به شبهه‌های فقاهتی و اعتقادی، ساخت‌و‌ساز نظام تربیت دینی و تقویت نام‌و‌نشان فقاهتی.
با تحقیق کارداران ركود نظام ارزشی، قسمت دیگری از نقش مسجد در سالم نظام ارزشی جامعه معین میگردد. دنیازدگی در قالب جنس اندوزی و تجمل گرایی، توسعه و گسترش فساد، بی توجهی به حقوق دیگرافراد، مشكلات اقتصادی، عملكرد اشتباه مسئولان، ضعیف شدن باورهای مذهبی، ضعیف شدن خداباوری، اصل قرار دادن پرورش اقتصادی و بی اهمیتی نسبت به معنویت و كاهش آرمان‌ها و جلوه‌های فقهی از عوامل سقوط نظام ارزشی میباشند كه با تفحص جنبه‌های سیاسی، اقتصادی، تربیتی و آموزشی مسجد در سطح فرد و اجتماع، نقش مؤثر آن در از میان بردن این کارداران مشخص می‌‌گردد.

پیکار با تهاجم فرهنگی
تمدن، یكی از مهم‌ ترین معیارهای بسط و پویایی فرهنگ وتمدن می‌باشد كه هنجارهای اجتماعی و نظام ارزشی جامعه مبتنی بر آن شكل می‌گیرد. امروزه تهاجم به فرهنگ وتمدن، یكی از شایع ترین نوع تهاجم و راهی مطمئن و سریع برای دست یابی به اهداف استعماری هست. با تغییر دادن تمدن مردم مبنی بر اندیشه بیگانه بدون اینكه ردپایی از فرهنگ ما‌نده باشد و سوای لشكر كشی، كشور مهاجم به غرض خود میرسد. تهاجم فرهنگی را باید جنگ برای به تسخیر درآوردن داخل انسان‌ها دانست.و هر تعدادی این تسخیر گاهی آن قدر شدید می شود كه در ظاهر هم نمود پیدا می‌‌كند. مسجدها به عنوان مهم ترین پایگاه تبلیغ و آموزش شرعی، در نزاع با این تهاجم وظیفه سنگینی بر عهده دارند.

اكنون جنبه‌های گوناگون نزاع مسجد با تهاجم فرهنگی را استیناف می‌كنیم:
ایجاد شناخت نسبت به فرهنگ وتمدن خودی
برای هواخواهی از یك فرهنگ و تمدن، شناخت آن بسیار ما یحتاج هست. در‌حالتی که مردم یك كشور فرهنگ وتمدن خود را به خوبی بشناسند و نقاط قوت و دیرپایی آن را بدانند، فرهنگ مهاجم، قدرت احاطه فرهنگی را نمی‌یابد و نمی‌تواند نظام ارزشی آنها‌را دگرگون سازد.
مسجد با یادگرفتن فرهنگ وتمدن فقاهتی، شناخت ما یحتاج را برای مسلمان ها ساخت و ساز می‌كند تا آنان قدر فرهنگشان را بدانند این شناخت، خود باوری ما یحتاج برای پناه از فرهنگ وتمدن مهاجم را ساخت‌و‌ساز می‌‌كند. در سایه این آموزش‌هاست كه تعهد مسلمانان ارتقا می یابد و سلاح كارگشایی به نام غیرت فقاهتی در مبارزه با تهاجم فرهنگی ساخت می شود.

روشنگری نسبت به تهاجم فرهنگی
معمولا تهاجم فرهنگی به حدی دقیق طرح ریزی میشود كه افراد جامعه متوجه تهاجم نمی شوند و دگرگونی‌های فرهنگی را لازمه رشد و تحرك تمدن می‌دانند و این دگرگونی‌ها را زایش فرهنگی می‌نامند.
براین اساس، یكی از عامل ها مهم موفقیت در نزاع با تهاجم فرهنگی، شناخت جریان تهاجم، طریق‌های تهاجم، گونه‌های تهاجم و راه‌های پیکار با تهاجم است.
یكی از مهم‌ترین فعالیت‌های مسجد در جریان نزاع با تهاجم فرهنگی، آگاه كردن مسلمان‌ها از تهاجم فرهنگی و گونه‌های آن و راه‌های جلوگیری از آن می‌باشد. مجلس‌ها و تشكل‌های مذهبی، از بهترین ابزارهای روشنگری فرهنگی هستند كه به خیر می توانند راه و روش جنگ را ترسیم كنند و مسجد، پایگاه مجلس‌های مذهبی می‌باشد. در‌این جلسه‌ها، مسلمانان افزون بر آشنایی بافرهنگ دینی، از وضعیت سیاسی و تهاجم فرهنگی دشمن با خبر می‌شوند و می آموزند كه چه منش‌هایی را برگزینند. آن‌ها با پیشینه تهاجم فرهنگی در كشورهای اسلامی آشنا میشوند و از آن عبرت میگیرند نقش روحانیون در این مسیر بسیار تعیین كننده می باشد. می‌قدرت اظهار‌کرد رهبری مسلمانها، در دفاع از تمدن ملی و مذهبی به دست روحانیون می باشد.

معماری
تمدن، جلوه‌های گوناگونی دارد كه به وسیله آنان می‌قدرت فرهنگ و تمدن یك جامعه را بازرسی كرد. معماری یكی از نمودهای فرهنگی می‌باشد كه در مسجدهای كشورهای اسلامی یافت میگردد، تا آن جا كه یكی از راه‌های شناخت فرهنگ و تمدن مسلمان ها در هر مجال‌ای كاوش در آفرینش‌های هنری هست كه در ساخت مسجدها به كار رفته می باشد.
معماری مسجدها، افزون بر جنبه‌های معنوی، از لحاظ فرهنگی نیز التفات دارد؛ چون مسلمانها به دلیل قداستی كه برای مسجد قائل‌اند، آن را منسوب به پروردگار والا می‌دانند و می‌كوشند تا خانه خدا را به بهترین شكل بسازند؛ از این رو، مسجدهای محكم و بزرگی بنا كرده‌اند كه قرن‌ها پا برجا بوده می‌باشد.[112]

2ـ استیناف اثرها سیاسی مسجد
امروزه مسائل سیاسی، یكی از مهمترین مباحث در سطح جهانی هست كه بر مسائل اقتصادی، فرهنگی و نظامی اثر نهاده می‌باشد. اسلام به عنوان دینی كامل كه ادعای اداره زندگی بشر را دارااست، به جنبه‌های سیاسی دقت كرده و سیاست را به میدان دین كشانده می باشد.
در این در بین، باید مسجد را به عنوان یك نهاد سیاسی پویا در جامعه اسلامی به شمار آورد. از استارت اسلام، مسجد با مسائل سیاسی آمیخته شد. پیامبر پیش از سفر به مدینه، با وجود فشار حاكم در مكه با بعضا از دسته‌ها، در مسجد الحرام دعوا می‌كرد. پس ازهجرت به مدینه نیز پیامبر در مسجد، با افراد و مجموعه‌های اعزامی از خویشان‌ها و طایفه‌های متفاوت ذکر کرد و گوی سیاسی انجام میبخشید. در مسجد النبی مكانی به نام اسطوانة الوفود برای این گفت و گوها در لحاظ گرفته شده بود. هم چنین كسانی كه نو مسلمان شده بودند، در مسجد با نبی بیعت كردند.[113]

در این بخش برخی جنبه‌های سیاسی مسجد را پژوهش می‌كنیم.
احتساب مسائل سیاسی برای افكار عمومی
بی شك افكار عمومی، حجم کبیر و مؤثری از جامعه را تشكیل می‌دهند و بر جریان‌های سیاسی كشور بسیار اثر می گذارند. جهت دهی و هدایت این جمع تبارک، در سلامت كلی جامعه و سرعت دهی آن به سمت پیشرفت، نقش گزینش كننده‌ای دارد. بخش اعظمی از جریان‌های منحرف سیاسی، از عمل‌های اغفال گرایانه سرانی سرچشمه می‌گیرد كه افكار عمومی را به تباهی كشانده‌اند و این انحراف، سبب سال‌ها عقب ماندگی گردیده‌است.
مسجد به عنوان پایگاه اجتماع مسلمان ها و خواص جامعه، همچون امام جماعت، فضای مناسبی برای روشن كردن تفکر مردم می‌باشد. شیوه عمومی فرستاده چنین بود كه با دیدن مشكلات فكری ناهنجاری‌های اجتماعی در مسجد حضور می‌یافت و با اختلال سخنرانی به روشن ساختن افكار عمومی می‌پرداخت.
این سخنرانی‌ها معمولا بعداز نماز جماعت ایفا می‌گرفت. هر گاه رخداد‌ای اساسی صورت می‌بخشید، مردم با شنیدن ندای الصلاة جماعة در مسجد گرد می‌آمدند و نبی برای آنان کلام می‌بیان کرد.[114]
پس از پیامبر نیز موردها گوناگونی یافت میشود كه سران كفر و نفاق، افكار عمومی را به شدت گمراه كرده‌اند كه دست آورد آن در زمان تاریخ ما‌نده و مسجد درین جریان‌ها به خوبی در جهت بیدار كردن افكار عمومی شغل كرده می‌باشد.
انحراف آشكار افكار عمومی، در جریان كربلا و شهید شدن امام حسین (علیه‌السلام) و یاران با وفایش را می‌توان از موارد بالا بر شمرد. مسجد درین برهه حساس از تاریخ اسلام نیز عرض‌اندام می‌كند. سخنان امام سجاد (علیه‌السلام) در مسجد كوفه از این قبیل است. در تاریخ، می‌قدرت موارد زیادی دید كه مسجد در روشن گری افكار عمومی شریک بوده
است.[115] پی آمد این بعد از مسجد آن هست كه مسلمانها، خانه آفریدگار را پناهگاه خویش به شمار میاورند و به آن به چشم خانه‌ای كه روشنگر حق و پشتیبان عدالت هست می‌نگرند.

نقش مسجد در نهضت‌های اسلامی
مسجد با ساخت‌و‌ساز روحیه انقلابی، مسئله مساعدی برای شكل گیری نهضت‌های اسلامی بر قدرت‌های ضد شرعی به وجود می آورد.
در صدر اسلام مسجد، مركز نهضت سیاسی فرستاده بود و حركت گرانقدر و انقلابی پیامبر، از مسجد هدایت و فرماندهی می شد. پس از آن نیز در طول تاریخ اسلام، حركت‌ها و نهضت‌های آزادی بخش و مقدسی همچون نهضت سربداران در قرن هشتم هجری، نهضت تنباكو و تکان مشروطه، از مسجدها ریشه گرفت و فریاد بیدار باش و حركت مردمی از بالای منابر رمز داده شد.
در طول تاریخ انقلابی اسلامی نیز مساجد محل راهنمایی و هدایت نیروهای مؤمن و متعهد، خواستگاه تظاهرات مردی بر ضد طاغوت بود كه به حاكمیت جمهوری اسلامی در ایران انجامید.
بعد از موفقیت انقلاب اسلامی نیز مساجد با وجود همه خیانت‌ها و کارشکنی‌های مختلف دشمنان باطن و خارج، در برقراری نظم و امنیت (از منش تشکیل داد كمیته‌ها و انتظامات محلی و گشت شبانه) توده كمك‌های نقدی و جنسی مردم و ارسال آنان به جبهه‌های جنگ و خانواده‌های مستمند، تشكیل شركت‌های تعاونی، برگزاری انتخابات، تشكیل كلاس‌های عقیدتی و معارف اسلامی، پیکار با دسیسه‌ها و سم پاشی‌های گروهك‌ها و پس ما‌نده‌های رژیم پهلوی، آموزش نظامی نیروهای مردمی و غیره، در استمرار انقلاب و قیمت‌های اسلامی نقش بسیاری داشته می‌باشد

كاركردهای نظامی مسجد
از آغاز پیدایش مسجد در اسلام، این مكان پایگاهی برای شغل عبادی ـ سیاسی، اجتماعی و نظامی مسلمانان بوده می‌باشد. حركت‌های جهادی كه رسول اكرم در طول خود داشت، به عنوان مثال حركت مسلمانان برای مبارزه و نزاع علیه دشمنان در همین مكان صورت میگرفت. طراحی بیشتر غزوه‌‌ها در مسجد صورت می‌گرفت و حضرت پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله) با بیان شیوای خود، مسلمانان را برای جهاد با كفار بسیج می‌كردند. در زمان خلفای راشدین و حتی امویان هم مسجد از این نظر فعال بود.[116]
بعد از صدر اسلام مسجد، در بسیح عمومی نیروها برای شركت در نزاع نیز نقش بسیار مؤثری دارد. برای مثال می‌‌توان به کار‌های مهم مساجد در مدد از رزمندگان در طول 8 سال پشتیبانی مقدس اشاره كرد.

چند نكته درباره اثر ها آموزشی مسجد
الف) همانطور كه اشاره شد، جنبه‌های آموزشی مسجد، رسالت اصلی این نهاد در کلیه بعدازظهر‌ها و مكانهااست. مسجد با ویژگی‌هایی كه دارااست، برای همیشه دانش سرا مبانی شرعی و معارف اسلامی ا ست.
از این رو مسجدی كه نقش مؤثر خود را در خصوص های فرهنگی ـ آموزشی اجرا نكند، در حقیقت در اجرای بخش مهمی از رسالت خویش بازمانده هست. بر پایه همین چک هست كه امیرالمؤمنین علیه السلام، مسجدی را كه در آن خبری از هدایت، تبلیغ و ترویج دین نباشد، مسجد حاد بر شمرده هست.[100]

مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد

ب) بی‌شک شكوفایی علمی مسجد و طرح دانش‌های مختلف در آن، كمالی برای مسجد به شمار می آید، ولی پرداختن بدین امور، نباید سبب گردد تا رسالت اول مسجدی كه پرداختن به دانش‌های فقهی می‌باشد، فراموش خواهد شد.
از دید امیرالمؤمنین، یكی از رسالت‌های اساسی و مهم مسجد آن می‌باشد كه به معنای حقیقی كلمه، كانون هدایت مسلمانها باشد.[101]

آدرس مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد

ج) میان مشاجره‌ها و علوم شرعی، پرداختن به علوم قرآنی در مسجد، التفات ویژه‌ای داراست؛ زیرا قرآن و مسجد، لینک و پیوند ویژه‌ای با یكدیگر دارند. فرستاده دراین باره می فرماید:انما نصبت المساجد للقرآن؛[102] مساجد را برای [قرائت و فهمیدن] قرآن بنا كرده‌اند.
و نیز:من احب القرآن فلیجب المساجد؛[103] دوستدار قرآن، مسجد را نیز بایستی دوست داشته باشد.
شواهد تاریخی نشان می دهد كه در مسجد النبی جلسه‌های قرائت و تعبیروتفسیر قرآن رونق ویژه‌ای داشته هست. عبادة بن صامت، از سوی پیامبر مامور بود تا قرآن را به مردم فراگیری دهد.[104] گرد هم آیی‌ای مربوط به قرآن و علوم قرآنی حتی شب‌ها تا دیر هنگام نیز در مسجد النبی برپا بود.[105]

رزرو مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد

د) تفحص تاریخی مساجد از شروع تا كنون نشانه می‌دهد كه مسجد و كتاب خانه، همواره در كنار هم عطر ده‌اند.
از همان استارت كه قرآن به صورت مكتوب در آمد، مسلمان‌ها قرآنهای نوشته را به مسجد هدیه و یا وقف می‌كردند. با افزایش شمار كتابها، كتاب خانه‌‌های مسجد‌ها نیز، رشد
چشم گیری یافت این كتاب خانه‌ها نقشی بزرك در شكوفایی تمدن اسلامی داشته‌اند.[106] در موقعیت كنونی، نمی‌توان مسجدی را كه فارغ از كتاب خانه باشد، مسجد نمونه‌ای نامید. از این رو، موردنیاز هست در زمینه تاسیس و تجهیز كتاب خانه مسجدها، گام های مهمی برداشته شود. برای رسیدن به‌این مهم باید به چگونگی ساختمان و بنای مسجد بسیار توجه كرد.

هـ) داستان هایی كه مسجد زن را، خانه او دانسته[107] بر آن نیست كه زنان را از آمد و شد به مسجد باز دارااست، بلكه همانطور كه بسیاری از فقیهان گفته‌اند، هدف این روایت‌ها، تاكید بر بایستگی رعایت حجاب و پاكدامنی است.[108] حضور زنان در مسجد، زمان مناسبی برای بهره گیری معنوی از این منزلت مقدس و آشنایی با معارف و احكام اسلامی خواهد بود. به عنوان کردن دیگر، بخشی از عمل‌های آموزشی به زنان مربوط می گردد. فرستاده نیز درخصوص ها متفاوت، برای زنان حاضر در مسجد، مجلسی جداگانه تشكیل می‌دادند.[109]

شماره تلفن مسجد غدیر باباعلی ارشاد مشهد

اثر ها اجتماعی
1ـ رسیدگی اثرها فرهنگی مسجد
مسجد پایگاهی شرعی هست كه از فرهنگ و تمدن فقهی پشتیبانی می‌كند و بر بالندگی آن می‌افزاید. از استارت پیدایش مسجد، جنبه‌های فرهنگی آن در لحاظ گرفته شده بود و حتی در نبود پیامبر (صلی الله علیه و آله)، عمل‌های فرهنگی مسجد ادامه داشت. مسجدهای دیگر در صدر اسلام نیز چنین بود. پس از فتح مكه، نبی (صلی الله علیه و آله)، هنگام گماشتن عتاب بن اسید به سمت استانداری مكه و امام جماعت مسجد الحرام، بر لزوم كارهای فرهنگی و تبلیغی بسیار تأكید كرد. بعداز رحلت پیامبر (صلی الله علیه و آله) نیز حضرت علی (علیه‌السلام) به کار‌های فرهنگی مسجد افزود و دیگر ائمه نیز هیچ گاه مسجد را ترك نكردند و افزون بر شغل‌های عبادی، به امور فرهنگی نیز می‌پرداختند. در طی غیبت نیز عالمان شیعی همواره مسجد را به عنوان پایگاهی فرهنگی برای پیشرفت معارف شرعی برگزیدند.[110]
امام جماعت، در گستره و نفوذ کار‌های فرهنگی مسجد نقش اساسی داراست و میتواند به كمك كسانی كه در مسجد حاضر می شوند و كسانی كه در اداره امور آن مكان را بر عهده دارا هستند، از حیث فرهنگی مسجد را كارآمد بنمایند. با برنامه ریزی صحیح و برگزاری كلاس‌ها و جلسه‌های مختلف در مسجد، می‌توان آن را به یك پایگاه فعال آموزشی و فرهنگی تبدیل كرد.

اینك جنبه‌های فرهنگی مسجد را رسیدگی میكنیم:
حفظ و تقویت نظام ارزشی
قیمت‌های انسانی در زندگی بشری بسیار مداقه داراست و در روابط اجتماعی نقش محوری انجام می‌كند؛ زیرا ارز‌ش‌های اجتماعی از مدل‌های كلی رفتار، احكام جمعی و هنجارهای كرداری كه عوام مردم آن را پذیرفته‌اند تشكیل میگردد. با این وجود بایستی اظهار‌کرد چگونگی فرهنگ و تمدن و هنجارهای كرداری كه عموم مردم آن را پذیرفته‌اند تشكیل میشود. با این وجوئد بایستی خاطرنشان کرد چگونگی فرهنگ وتمدن و هنجارهای هر جامعه به نظام ارزشی آن بستگی داراست و قیمت‌های فرهنگی، هسته اساسی زندگی اجتماعی را به وجود می‌آورند.
بها‌ها مطابق باورهای مردم و با شاخص‌های گوناگونی شكل میگیرند.[111] در این در بین، ارزش‌های فقاهتی اهمیت ویژه‌ای می‌دارند. پایداری و پویایی حركت‌های شرعی و پویایی فرهنگی شرعی در سایه تقویت و پیشرفت نظام ارزشی امكان پذیر می باشد.
مسجد به عنوان یكی از اصلی‌ ترین پایگاه‌های دینی، درین راستا وظیفه مهمی داراست. در زمان تاریخ جنگ‌های فرهنگی و سیاسی مسجد، بیدارگری‌ها و حركت‌های اصطلاحی به چشم می خورد كه در تكاپوی نظام ارزشی دینی بسیار مؤثر بوده‌اند. مقام ویژه مسجد در فرهنگ وتمدن دینی و امكانات بالقوه و بالفعل آن، هم پا یادگرفتن‌ها و مفاهیم گوشه‌ای و ساخت‌و‌ساز یك نظام ارزشی حاذق و ماندگار در صحنه فرهنگ و اجتماع بسیار اثرگذار بوده می‌باشد.
مسجد، در مراقبت و تقویت نظام ارزشی نقش بسیار مهمی دارااست و كوشش‌های بسیاری درین مكان صورت گرفته می باشد كه برخی از آن‌ها عبارتند از: بیان معیارها و شاخص‌های ارزش‌ها و آرمان‌های فقهی، ارائه مدارك و شناخت صحیح از دین، برپایی مجلس‌های مذهبی هم چون سخنرانی‌های فقهی و ویژه اپلیکیشن‌های در مناسبت‌های مذهبی، بیان ارزش‌ها و ضد بها‌ها، اجرای بها‌ها و ایفا شرعی مانند برقراری نماز جماعت و مجلس‌های دعا و نیایش، مطرح كردن مسائل اعتقادی و احكام فقهی، بیان اندیشه‌های فقهی، معرفی و تربیت سرمشق، پاسخ به شبهه‌های فقاهتی و اعتقادی، ساخت‌و‌ساز نظام تربیت دینی و تقویت نام‌و‌نشان فقاهتی.
با تحقیق کارداران ركود نظام ارزشی، قسمت دیگری از نقش مسجد در سالم نظام ارزشی جامعه معین میگردد. دنیازدگی در قالب جنس اندوزی و تجمل گرایی، توسعه و گسترش فساد، بی توجهی به حقوق دیگرافراد، مشكلات اقتصادی، عملكرد اشتباه مسئولان، ضعیف شدن باورهای مذهبی، ضعیف شدن خداباوری، اصل قرار دادن پرورش اقتصادی و بی اهمیتی نسبت به معنویت و كاهش آرمان‌ها و جلوه‌های فقهی از عوامل سقوط نظام ارزشی میباشند كه با تفحص جنبه‌های سیاسی، اقتصادی، تربیتی و آموزشی مسجد در سطح فرد و اجتماع، نقش مؤثر آن در از میان بردن این کارداران مشخص می‌‌گردد.

پیکار با تهاجم فرهنگی
تمدن، یكی از مهم‌ ترین معیارهای بسط و پویایی فرهنگ وتمدن می‌باشد كه هنجارهای اجتماعی و نظام ارزشی جامعه مبتنی بر آن شكل می‌گیرد. امروزه تهاجم به فرهنگ وتمدن، یكی از شایع ترین نوع تهاجم و راهی مطمئن و سریع برای دست یابی به اهداف استعماری هست. با تغییر دادن تمدن مردم مبنی بر اندیشه بیگانه بدون اینكه ردپایی از فرهنگ ما‌نده باشد و سوای لشكر كشی، كشور مهاجم به غرض خود میرسد. تهاجم فرهنگی را باید جنگ برای به تسخیر درآوردن داخل انسان‌ها دانست.و هر تعدادی این تسخیر گاهی آن قدر شدید می شود كه در ظاهر هم نمود پیدا می‌‌كند. مسجدها به عنوان مهم ترین پایگاه تبلیغ و آموزش شرعی، در نزاع با این تهاجم وظیفه سنگینی بر عهده دارند.

اكنون جنبه‌های گوناگون نزاع مسجد با تهاجم فرهنگی را استیناف می‌كنیم:
ایجاد شناخت نسبت به فرهنگ وتمدن خودی
برای هواخواهی از یك فرهنگ و تمدن، شناخت آن بسیار ما یحتاج هست. در‌حالتی که مردم یك كشور فرهنگ وتمدن خود را به خوبی بشناسند و نقاط قوت و دیرپایی آن را بدانند، فرهنگ مهاجم، قدرت احاطه فرهنگی را نمی‌یابد و نمی‌تواند نظام ارزشی آنها‌را دگرگون سازد.
مسجد با یادگرفتن فرهنگ وتمدن فقاهتی، شناخت ما یحتاج را برای مسلمان ها ساخت و ساز می‌كند تا آنان قدر فرهنگشان را بدانند این شناخت، خود باوری ما یحتاج برای پناه از فرهنگ وتمدن مهاجم را ساخت‌و‌ساز می‌‌كند. در سایه این آموزش‌هاست كه تعهد مسلمانان ارتقا می یابد و سلاح كارگشایی به نام غیرت فقاهتی در مبارزه با تهاجم فرهنگی ساخت می شود.

روشنگری نسبت به تهاجم فرهنگی
معمولا تهاجم فرهنگی به حدی دقیق طرح ریزی میشود كه افراد جامعه متوجه تهاجم نمی شوند و دگرگونی‌های فرهنگی را لازمه رشد و تحرك تمدن می‌دانند و این دگرگونی‌ها را زایش فرهنگی می‌نامند.
براین اساس، یكی از عامل ها مهم موفقیت در نزاع با تهاجم فرهنگی، شناخت جریان تهاجم، طریق‌های تهاجم، گونه‌های تهاجم و راه‌های پیکار با تهاجم است.
یكی از مهم‌ترین فعالیت‌های مسجد در جریان نزاع با تهاجم فرهنگی، آگاه كردن مسلمان‌ها از تهاجم فرهنگی و گونه‌های آن و راه‌های جلوگیری از آن می‌باشد. مجلس‌ها و تشكل‌های مذهبی، از بهترین ابزارهای روشنگری فرهنگی هستند كه به خیر می توانند راه و روش جنگ را ترسیم كنند و مسجد، پایگاه مجلس‌های مذهبی می‌باشد. در‌این جلسه‌ها، مسلمانان افزون بر آشنایی بافرهنگ دینی، از وضعیت سیاسی و تهاجم فرهنگی دشمن با خبر می‌شوند و می آموزند كه چه منش‌هایی را برگزینند. آن‌ها با پیشینه تهاجم فرهنگی در كشورهای اسلامی آشنا میشوند و از آن عبرت میگیرند نقش روحانیون در این مسیر بسیار تعیین كننده می باشد. می‌قدرت اظهار‌کرد رهبری مسلمانها، در دفاع از تمدن ملی و مذهبی به دست روحانیون می باشد.

معماری
تمدن، جلوه‌های گوناگونی دارد كه به وسیله آنان می‌قدرت فرهنگ و تمدن یك جامعه را بازرسی كرد. معماری یكی از نمودهای فرهنگی می‌باشد كه در مسجدهای كشورهای اسلامی یافت میگردد، تا آن جا كه یكی از راه‌های شناخت فرهنگ و تمدن مسلمان ها در هر مجال‌ای كاوش در آفرینش‌های هنری هست كه در ساخت مسجدها به كار رفته می باشد.
معماری مسجدها، افزون بر جنبه‌های معنوی، از لحاظ فرهنگی نیز التفات دارد؛ چون مسلمانها به دلیل قداستی كه برای مسجد قائل‌اند، آن را منسوب به پروردگار والا می‌دانند و می‌كوشند تا خانه خدا را به بهترین شكل بسازند؛ از این رو، مسجدهای محكم و بزرگی بنا كرده‌اند كه قرن‌ها پا برجا بوده می‌باشد.[112]

2ـ استیناف اثرها سیاسی مسجد
امروزه مسائل سیاسی، یكی از مهمترین مباحث در سطح جهانی هست كه بر مسائل اقتصادی، فرهنگی و نظامی اثر نهاده می‌باشد. اسلام به عنوان دینی كامل كه ادعای اداره زندگی بشر را دارااست، به جنبه‌های سیاسی دقت كرده و سیاست را به میدان دین كشانده می باشد.
در این در بین، باید مسجد را به عنوان یك نهاد سیاسی پویا در جامعه اسلامی به شمار آورد. از استارت اسلام، مسجد با مسائل سیاسی آمیخته شد. پیامبر پیش از سفر به مدینه، با وجود فشار حاكم در مكه با بعضا از دسته‌ها، در مسجد الحرام دعوا می‌كرد. پس ازهجرت به مدینه نیز پیامبر در مسجد، با افراد و مجموعه‌های اعزامی از خویشان‌ها و طایفه‌های متفاوت ذکر کرد و گوی سیاسی انجام میبخشید. در مسجد النبی مكانی به نام اسطوانة الوفود برای این گفت و گوها در لحاظ گرفته شده بود. هم چنین كسانی كه نو مسلمان شده بودند، در مسجد با نبی بیعت كردند.[113]

در این بخش برخی جنبه‌های سیاسی مسجد را پژوهش می‌كنیم.
احتساب مسائل سیاسی برای افكار عمومی
بی شك افكار عمومی، حجم کبیر و مؤثری از جامعه را تشكیل می‌دهند و بر جریان‌های سیاسی كشور بسیار اثر می گذارند. جهت دهی و هدایت این جمع تبارک، در سلامت كلی جامعه و سرعت دهی آن به سمت پیشرفت، نقش گزینش كننده‌ای دارد. بخش اعظمی از جریان‌های منحرف سیاسی، از عمل‌های اغفال گرایانه سرانی سرچشمه می‌گیرد كه افكار عمومی را به تباهی كشانده‌اند و این انحراف، سبب سال‌ها عقب ماندگی گردیده‌است.
مسجد به عنوان پایگاه اجتماع مسلمان ها و خواص جامعه، همچون امام جماعت، فضای مناسبی برای روشن كردن تفکر مردم می‌باشد. شیوه عمومی فرستاده چنین بود كه با دیدن مشكلات فكری ناهنجاری‌های اجتماعی در مسجد حضور می‌یافت و با اختلال سخنرانی به روشن ساختن افكار عمومی می‌پرداخت.
این سخنرانی‌ها معمولا بعداز نماز جماعت ایفا می‌گرفت. هر گاه رخداد‌ای اساسی صورت می‌بخشید، مردم با شنیدن ندای الصلاة جماعة در مسجد گرد می‌آمدند و نبی برای آنان کلام می‌بیان کرد.[114]
پس از پیامبر نیز موردها گوناگونی یافت میشود كه سران كفر و نفاق، افكار عمومی را به شدت گمراه كرده‌اند كه دست آورد آن در زمان تاریخ ما‌نده و مسجد درین جریان‌ها به خوبی در جهت بیدار كردن افكار عمومی شغل كرده می‌باشد.
انحراف آشكار افكار عمومی، در جریان كربلا و شهید شدن امام حسین (علیه‌السلام) و یاران با وفایش را می‌توان از موارد بالا بر شمرد. مسجد درین برهه حساس از تاریخ اسلام نیز عرض‌اندام می‌كند. سخنان امام سجاد (علیه‌السلام) در مسجد كوفه از این قبیل است. در تاریخ، می‌قدرت موارد زیادی دید كه مسجد در روشن گری افكار عمومی شریک بوده
است.[115] پی آمد این بعد از مسجد آن هست كه مسلمانها، خانه آفریدگار را پناهگاه خویش به شمار میاورند و به آن به چشم خانه‌ای كه روشنگر حق و پشتیبان عدالت هست می‌نگرند.

نقش مسجد در نهضت‌های اسلامی
مسجد با ساخت‌و‌ساز روحیه انقلابی، مسئله مساعدی برای شكل گیری نهضت‌های اسلامی بر قدرت‌های ضد شرعی به وجود می آورد.
در صدر اسلام مسجد، مركز نهضت سیاسی فرستاده بود و حركت گرانقدر و انقلابی پیامبر، از مسجد هدایت و فرماندهی می شد. پس از آن نیز در طول تاریخ اسلام، حركت‌ها و نهضت‌های آزادی بخش و مقدسی همچون نهضت سربداران در قرن هشتم هجری، نهضت تنباكو و تکان مشروطه، از مسجدها ریشه گرفت و فریاد بیدار باش و حركت مردمی از بالای منابر رمز داده شد.
در طول تاریخ انقلابی اسلامی نیز مساجد محل راهنمایی و هدایت نیروهای مؤمن و متعهد، خواستگاه تظاهرات مردی بر ضد طاغوت بود كه به حاكمیت جمهوری اسلامی در ایران انجامید.
بعد از موفقیت انقلاب اسلامی نیز مساجد با وجود همه خیانت‌ها و کارشکنی‌های مختلف دشمنان باطن و خارج، در برقراری نظم و امنیت (از منش تشکیل داد كمیته‌ها و انتظامات محلی و گشت شبانه) توده كمك‌های نقدی و جنسی مردم و ارسال آنان به جبهه‌های جنگ و خانواده‌های مستمند، تشكیل شركت‌های تعاونی، برگزاری انتخابات، تشكیل كلاس‌های عقیدتی و معارف اسلامی، پیکار با دسیسه‌ها و سم پاشی‌های گروهك‌ها و پس ما‌نده‌های رژیم پهلوی، آموزش نظامی نیروهای مردمی و غیره، در استمرار انقلاب و قیمت‌های اسلامی نقش بسیاری داشته می‌باشد

كاركردهای نظامی مسجد
از آغاز پیدایش مسجد در اسلام، این مكان پایگاهی برای شغل عبادی ـ سیاسی، اجتماعی و نظامی مسلمانان بوده می‌باشد. حركت‌های جهادی كه رسول اكرم در طول خود داشت، به عنوان مثال حركت مسلمانان برای مبارزه و نزاع علیه دشمنان در همین مكان صورت میگرفت. طراحی بیشتر غزوه‌‌ها در مسجد صورت می‌گرفت و حضرت پیامبر اكرم (صلی الله علیه و آله) با بیان شیوای خود، مسلمانان را برای جهاد با كفار بسیج می‌كردند. در زمان خلفای راشدین و حتی امویان هم مسجد از این نظر فعال بود.[116]
بعد از صدر اسلام مسجد، در بسیح عمومی نیروها برای شركت در نزاع نیز نقش بسیار مؤثری دارد. برای مثال می‌‌توان به کار‌های مهم مساجد در مدد از رزمندگان در طول 8 سال پشتیبانی مقدس اشاره كرد.